کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث / دانشگاه قرآن و حدیث قم
چکیده
کتاب‌های منسوب به سلیم بن قیس، تنها آثار تاریخی ـ کلامی شیعی باقی مانده از قرن اول هجری قمری قلمداد می‌شوند، که به دلایل مختلفی مورد توجه و اهمیت واقع شده‌اند. از ویژگی‌های برجسته این کتاب‌ها، نقل حوادثی است که همواره میان شیعه و سنّی محلّ اختلاف و کشمکش بوده است. با توجه به مناقشات متعدد و متنوع پیرامون ابعاد گوناگون کتاب‌های سلیم، به نظر می‌رسد که اکنون لازم است این کتاب‌ها از جهات مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد؛ که یکی از آنها، بررسی گونه‌های مختلف نسخه‌های خطی کتاب‌های سلیم است. به نظر می‌رسد، بسیاری از مناقشات حول محور شخصیت سلیم و کتاب‌های منسوب به وی، با بررسی دقیق نسخه‌های خطی و اصالت آنها، و نیز روشن شدن ابهامات و تناقضات مرتبط در آن، روشن گردد؛ البته از سوی دیگر، حتی ممکن است ابهامات و اشکالات جدیدی را پیش روی محققان قرار دهد؛ که برای رد یا اثبات گزارش‌های تاریخی ـ کلامی روایات سلیم، ناچار شوند ابتدا تکلیف این ابهامات نسخه‌شناسی کتاب‌ها را روشن نمایند. نگارنده در طی چهار مقاله، کلیاتی پیرامون نسخه‌های خطی کتاب‌های سلیم و مدل‌های مختلف آنها را مطرح می‌کنیم؛ که مقاله حاضر، دومین آنها است، و به معرفی نسخه‌های «گروه ج» و شاخصه‌های این نسخ پرداخته است.
)