روش‌شناسی نقد کتاب توسط علامه میر حامد حسین هندی در عبقات الانوار و منبع شناسی عبقات الانوار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

جامعه المصطفی العالمیه ، مجتمع آموزش عالی قرآن و حدیث ، دانش پژوه دکترای علوم حدیث تطبیقی

چکیده

شاه عبدالعزیز دهلوی در باب هفتم کتاب تحفه اثناعشریه، از میان ده‌ها روایت، دوازده روایت را که شیعه توسط آن به حقانیت خود استناد می‌ورزد را مورد خدشه قرار داد. علامه میر حامد حسین هندی با نوشتن عبقات الانوار ردیه ای بر این باب نگاشت تا به ادعاهای شاه عبدالعزیز و سایر مخالفین پاسخ دهد و با بررسی تفصیلی سندی و دلالی، روایات را اثبات و بسیاری از روایات جعلی را نیز رد نمود. پر مسلم است برای اثبات و استحکام‌بخشی به یک روایت و یا رد و اثبات ضعف آن ابتدائا می‌بایست آن را در مرحله صدور و از منظر سندی و رجالی مورد واکاوی قرار داد لذا علامه میر حامد حسین علاوه بر بحث‌های دقیق رجالی و سندی، متناسب با جایگاه بحث، به بررسی و نقادی کتب و مؤلفین آن‌ها پرداخته است. در مواردی هم علاوه بر اثبات قوت و یا ضعف یک کتاب به اصل وجود و نگارش یک کتاب و یا عدم وجود خارجی آن نیز استدلال نموده است. این نوشتار در تلاش است تا با مدنظر قرار دادن و واکاوی عملکرد علامه میر حامد حسین هندی به یک چارچوب و قالب و روش عملی در بررسی و نقد کتاب دست یابد. لذا با ذکر چند مصداق از بررسی‌ها می‌نگرد که وی از چه روش‌هایی بدین کار دست یازیده است. نیز نیم‌نگاهی خواهیم انداخت به روش‌ها و دقت نظرهای کلی علامه در این موضوع، فارغ از اینکه به این متدها در چه جایگاهی اعم از رد یا اثبات بدان‌ها پرداخته است. مبحث دوم مربوط به بحث منبع شناسی خود کتاب شریف عبقات الانوار است که با معرفی منابع مورد استدلال علامه در مباحثش خواهیم دید که گستره موضوعی مباحث علامه به چه اندازه بوده و در چه موضوعاتی و به چه کتبی استدلال نموده‌اند. و همچنین خواهیم شناخت که سطح علمی کتاب‌های مورد استناد وی چه بوده و از این منظر جایگاه کتب علمای هم‌عصر و هم‌مرز و بوم نیز در استنادات و استدلالات علامه تا حدی روشن خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار