شناخت‌ راویان بر پایه احادیث توصیفی: کارکردها و مبانی اعتبارسنجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری، حوزه علمیه قم

چکیده

مجموعه احادیثی که به گونه‌ای به معرفی راویان می‌پردازد و ابعاد شخصیت راویان را نمایان می‌کند، احادیث توصیفی خوانده می‌شود. این احادیث در تراث حدیثی شیعه به فراوانی وجود دارد و بیش از همه در رجال الکشی جمع آوری شده است. «احادیث توصیفی» به عنوان یکی از منابع مهم شناخت راویان، همواره مورد توجه رجال‌پژوهان بوده است. با این حال، کارکردها و بررسی اعتبار آنها کمتر پژوهیده شده است. پژوهش پیش‌رو، به هدف تبیین کارکردهای مختلف احادیث توصیفی در شناخت راویان و بررسی اعتبار آنها سامان یافته است. از این‌رو ابتدا به بیان کارایی احادیث در شناخت هویت، طبقه، مذهب و وثاقت راویان پرداخته و اینگونه نقش احادیث در معرفی راویان را نمایش داده است. در ادامه به بررسی مبانی اعتبارسنجی احادیث توصیفی از دو ناحیه پرداخته است: 1) به عنوان احادیثی که از موضوعات خارجی خبر می‌دهند و نه از حکم شرعی، 2) نصاب لازم در استنادپذیر بودن احادیث توصیفی در توصیف‌های مختلف.

کلیدواژه‌ها

موضوعات